Kategori: Makaleler

Özel Günlerde Gün Nasıl Yazılır? Toplumsal Normlar ve Duygusal Ekonomiler Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme Bir sosyolog olarak, her “özel gün” bana yalnızca kutlamaların değil, aynı zamanda toplumsal ilişkilerin yeniden üretildiği bir sahne gibi görünür. İnsanların birbirine hediye verdiği, mesajlar attığı, fotoğraflar paylaştığı bu günlerde aslında toplum kendi normlarını, rollerini ve değerlerini yeniden yazar. “Özel günlerde gün nasıl yazılır?” sorusu, yalnızca dilbilgisel bir merak değil; aynı zamanda bir kültürel sorgulamadır. Bu yazıda, özel günlerin birey ve toplum üzerindeki etkisini, toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler çerçevesinde ele alıyoruz. Günün Yazımı Değil, Anlamının İnşası Dil, toplumsal düzenin aynasıdır. “Gün” kelimesi, özel…

Kasık Bölgesinde Hangi Organlar Var? Vücudun Gizli Kavşağına Yolculuk İnsan bedeninin haritasını çıkarırken çoğu zaman gözümüzü kalbe, akciğerlere ya da beyne dikeriz. Oysa bedenimizin en ilginç ve en “yoğun” bölgelerinden biri, çoğu zaman adını bile anmaktan çekindiğimiz kasık bölgesidir. Bu bölge yalnızca anatomik bir kavşak değil, aynı zamanda yaşamın temel fonksiyonlarının geçtiği stratejik bir merkezdir. Gelin, verilerle desteklenen bilgiler ve gerçek hayattan örneklerle kasık bölgesinin derinliklerine birlikte dalalım. Kasık Bölgesi Neresidir? Haritada Küçük, İşlevde Büyük Tıp literatüründe “inguinal bölge” olarak geçen kasık, karnın alt kısmı ile uyluğun (bacağın üst kısmı) birleştiği bölgedir. Sağ ve sol olmak üzere iki taraflıdır ve…

Sanrılar Neye Belirti Olur? Psikolojik Bir Mercek Altında İnceleme Giriş: İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Bakışı İnsan davranışları, her zaman karmaşık ve bazen anlaşılması güç bir bulmaca gibidir. Her bireyin zihinsel dünyasında ne olup bittiğini anlamaya çalışırken, bir psikolog olarak sıklıkla karşılaştığım ilginç ve derinlemesine incelemelerden biri de sanrılarla ilgilidir. Peki ya bir kişi gerçekte olmayan şeyleri duyuyor, görüyor veya hissediyorsa? Bu tür deneyimler, bireyin psikolojik sağlığı hakkında neler anlatır? Sanrılar, yalnızca zihinsel bozuklukların belirtisi olabilir mi, yoksa daha karmaşık bir anlam taşıyor olabilirler? Bu yazıda, sanrıların psikolojik boyutlarını, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektifinden inceleyecek ve bu…

Kardiyak Tahlili Ne Demek? Bilimsel Merakla, Herkesin Anlayacağı Şekilde Bazen bir laboratuvar sonucunu açıp bakarken içimden şu soru geçiyor: “Kardiyak tahlili tam olarak neyi söyler?” Bu yazıyı, tıp literatürünün teknik dilini günlük hayatın merakıyla buluşturmak için kaleme alıyorum. Gelin, kalp sağlığını değerlendirmede kullanılan testleri bilimsel bir mercekle inceleyelim; ama karmaşık kavramları cebinizde taşıyacağınız kadar sade anlatalım. Kısaca Tanım: Kardiyak Tahlili Nedir? Kardiyak tahlili, kalbin yapısını ve işlevini değerlendirmek için yapılan laboratuvar analizleri ve ölçümlerin genel adıdır. Çekirdek taşları şunlardır: Biyobelirteçler: Troponin (yüksek duyarlılıklı T/I), CK-MB, BNP/NT-proBNP gibi kanda ölçülen maddeler. Elektriksel ölçümler: EKG (elektrokardiyografi), ritim kayıtları (Holter, olay kaydedici). Görüntüleme:…

Kardeş Payı Dizisi Nerede Çekiliyor? Bilimsel Merakla İstanbul’un Dizi Coğrafyasını Okumak Bilimsel bir merakla başlayalım: Bir dizinin “nerede çekildiği” sadece turistik bir ayrıntı değildir; mekân seçimi, izleyicideki gerçeklik duygusunu, karakterlerle kurulan bağı ve kentsel algımızı biçimlendirir. Kardeş Payı örneği bu açıdan ideal bir saha: İstanbul’un Anadolu yakasında, Boğaziçi’nin kıyısında geçen hikâye; mahallenin dokusunu, sokak tipolojisini ve kıyı yerleşimini doğrudan sahneye taşır. Peki kamera gerçekten nereye bakıyordu? Kardeş Payı’nın çekimleri ağırlıkla İstanbul’un Beykoz ilçesindeki Kanlıca ve Paşabahçe çevresinde yapılmıştır; sahnelerde Kanlıca Hacı Muhittin Sokak ve Paşabahçe-İskele hattı sıkça görünür. Bazı haberlerde Kandilli çevresi de anılır; setin Kanlıca’dan taşındığına dair yerel haberler…

Normal Nem Ne Kadar Olmalı? Bir Antropolojik Perspektif Kültürlerin Çeşitliliğine Dair Bir Antropoloğun Merakı Dünya, farklı iklimlerle, farklı yaşam tarzlarıyla, farklı kültürlerle bezenmiş bir yer. Her kültür, çevresindeki doğa ile etkileşim kurar, ancak bu etkileşim, coğrafi konumlarına, iklim koşullarına ve toplumsal değerlerine göre büyük çeşitlilik gösterir. Antropolog olarak, her kültürün, doğa ile ilişkisini ve bu ilişkinin toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini anlamak, bana dünyayı daha derinlemesine keşfetme fırsatı sunuyor. Bugün, “normal nem” konusu üzerinden, kültürlerin farklı iklimlerle, doğayla olan ilişkilerini, sembollerini ve kimliklerini tartışmak istiyorum. Çünkü nem, sadece bir çevresel faktör değil, aynı zamanda toplumların yaşam biçimlerini, ritüellerini ve hatta kimliklerini…

Karamsar Nereli? İnsan Doğasının Köklerine Bilimsel Bir Yolculuk Hepimizin hayatında en az bir kez, “Neden bu kadar karamsarsın?” sorusuyla karşılaşmışlığı vardır. Belki kendimize bile sormuşuzdur: “Ben neden hep en kötü ihtimali düşünüyorum?” Aslında bu basit görünen soru, insan psikolojisinin ve evrimsel geçmişimizin derinliklerine uzanan ilginç bir yolculuğun kapısını aralar. Bu yazıda, karamsarlığın kökenine bilimsel bir merakla yaklaşacak, ancak karmaşık terimlerle boğmadan, herkesin anlayabileceği bir dille açıklayacağız. Karamsarlık: Beynimizin Bir Ürünü mü? İlk olarak, karamsarlık sadece bir “ruh hali” ya da “kişilik özelliği” değildir; beynimizin ve geçmişimizin şekillendirdiği bir düşünme biçimidir. Psikolojide “negatif yanlılık” (negativity bias) olarak adlandırılan bu eğilim, beynimizin…